[vc_row][vc_column][vc_column_text]
احتکار چیست:
احتکار از مادۀ «حکر» است و حکر به معنای ذخیره کردن طعام به امید و انتظار چیزی است.همچنین از نظر لغت شناسان به معنای جمع آوری و نگهداری طعام و آنچه که خورده می شود(ارزاق)، به امید گران شدنش؛ است.به کسی که این عمل را انجام دهد محتکر می گویند.همچنین در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
ذخیره کردن مواد غذایی برای خود یا خانواده احتکار محسوب نمی شود.این کار نه تنها موجب تورم می شود بلکه در صورت ادامه آن، آثار ناهنجار معنوی نیز به دنبال خواهد داشت و در نهایت در زنجیره نظام جامعه اختلال ایجاد کرده و جامعه ای فاسد خواهد ساخت.
تعریف احتکار در قانون:
احتکار در حقوق عبارت است از کسی که کالای مورد احتیاج و ضروری عامه مردم را زیاده از مصرف خود نگه داشته و برای جلوگیری از فروش به دولت یا مردم، پنهان کند.
جرم احتکار:
جرم احتکار از جمله جرایم عمدی بوده و برای اینکه جرم تلقی شود نه تنها می بایست سوء نیت عام مرتکب که دلالت به ارتکاب عمل جمع آوری و نگهداری ارزاق مورد نیاز و ضروری عامه مردم به منظور نفع شخصی و به قصد افزایش قیمت است، تحقق یابد، بلکه می بایست سوء نیت خاص او که همانا ایجاد انحصار یا کمبود در عرضۀ آنها به جهت اخلال در امر مایحتاج عمومی جامعه است نیز محقق شود.
جریمه این عمل با عنایت به دفعات تکرار در طول هر سال به شرح زیر است:
- مرتبه اول: الزام محتکر به عرضه و فروش کل کالاهای احتکار شده و جریمه نقدی معادل پنجاه درصد قیمت روز کالاهای احتکار شده.
- مرتبه دوم: الزام محتکر به عرضه خرید و فروش کل کالاهای احتکار شده و جریمه نقدی معادل دو برابر قیمت روز کالاهای احتکار شده و نصب پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه.
- مرتبه سوم: الزام محتکر به عرضه خرید و فروش کل کالاهای احتکار شده و جریمه نقدی معادل پنج برابر قیمت روز کالاهای احتکار شده و نصب پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی و تعطیل محل کسب به مدت یک ماه.
موارد احتکار:
از نظر مشهور فقیهان امامیه کالاهای مورد احتکار شامل: گندم، جو، خرما، کشمش، (که غلات چهارگانه معروف هستند) و نیز روغن حیوانی (نه نباتی) می باشد. بعضی از فقها نیز مانند شیخ صدوق، شهید اول و شهید ثانی و از معاصرین امام خمینی علاوه بر مواد غذایی یاد شده، روغن زیتون را نیز از موارد احتکار نام برده اند.
برخی دیگر از فقها منحصر به مواد غذائی خاصی نمی دانند و هر آنچه را که در عرف جامعه مواد غذایی اصلی محسوب می شود و ادامه زندگی انسان به استفاده از آنها بستگی دارد می دانند.
عوامل پدیده احتکار:
- سود جویی و منفعت طلبی
- اغراض و اهداف سیاسی
- عدم آشنایی کسبه با مقررات مسایل اقتصادی
شرایط احتکار:
موارد زیر ملاک برای احتکار می باشد:
- نیاز مردم به کالای احتکار شده
- اینکه فروشنده و عرضه کننده دیگری نباشد که مردم بتوانند از او کالای خود را تهیه کنند که در اصطلاح فقهی به آن شرط عدم باذل طعام گفته می شود.
- شرط زمانی و مکانی
تفاوت احتکار با انبارداری:
طبق موارد گفته شده یکی از مهمترین عوامل آسیب رسان به اقتصاد یک کشور «احتکار» است که در وهله اول باعث گرانی کالاهای همسان در بازار می شود و در وهله بعد قدرت خرید مردم را کاهش می دهد و جامعه را با چالش های اقتصادی مواجه می کند.
معیار در احتکار حرام ایجاد بازار سیاه است به گونه ای که موجب تضییق و دشواری مردم مسلمان فراهم گردد وگرنه در موارد فراوانی که عرضه بی رویه کالا چه بسا موجب تضییع و اتلاف ما گردد، نه تنها حرام نیست بلکه از جهاتی منطبق با موازین عقلایی است.
مثلاً در هنگام بدست آمدن میوه در اواخر تابستان، اگر باغداران محصول خویش را یکباره به بازار عرضه کنند، از آنجا که در آن فصل عوامل عرضه و تقاضا با یکدیگر تناسب ندارد، این عمل نتیجه ای جز ضایع شدن و از بین رفتن محصولات نخواهد داشت و عواقب سوء اقتصادی دیگری نیز پیامد آن خواهد بود زیرا به علت ضرر و زیانی که فروشندگان، به خاطر فروش جنس خود به بهای ارزان، متحمل می شوند توازن اقتصادی نیز آشفته می گردد.
در حالی که اگر در همان ایام به مقدار مایحتاج عمومی و فروش به نرخ عادله، متناسب با قیمت تمام شده و سود منصفانه، دسترنج خویش را به بازار عرضه کنند و بقیه محصول به نحو صحیح، از جمله نگهداری در سردخانه انبار گردد و به تدریج به موازات مصرف توزیع شود، عملی خردمندانه خواهد بود.
حکم شرعی احتکار:
در قرآن مجید به طور صریح و مکرر به احتکار اشاره شده و به شدت تقبیح گردیده است و موجب ویران شدن شهر و نابود شدن قوم آن معرفی کرده است و در شرع مقدس نهی شده است.عدۀ زیادی از فقها نیز حکم به تحریم آن داده‌اند،اگرچه برخی دیگر، دلایل حرمت را کافی ندانسته و حکم به کراهت داده‌اند.اما در هر صورت برخی از مجازات های محتکر مورد اجماع علما است.
جهت مشاوره و کسب اطلاعات در این خصوص می توانید با وکیل آپ تماس بگیرید.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][contact-form-7 id=”3418″][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”3046″ img_size=”400*400″][/vc_column][/vc_row]