قتل چیست
در این نوشته می خواهیم اطلاعاتی درباره قتل چیست در اختیار شما قرار دهیم، در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
قتل چیست ؟ قتل یا آدم کشی یعنی کشتن یک انسان توسط فرد یا افراد دیگر.به طور کلی قتل عبارت است از سلب حیات از دیگری.وقتی که این جرم اتفاق می افتد در واقع قاتل، حق حیات و ادامه زندگی را از مقتول سلب نموده است.بنابراین این جرم در دسته جرائم علیه اشخاص می باشد.چرا که جان یک انسان توسط فردی دیگر سلب می گردد.مشارکت در قتل مفاهیم بسیار گسترده ای دارد.به هرگونه مداخله مادی یا معنوی، دو یا چند نفر در این جرم، حتی ممکن است همکاری و صدمه زدن به مقتول به صورت مستقیم انجام نگیرد را مشارکت در قتل می نامند.
برای استناد جرم به عمل همگان نیاز به مداخله دو یا چند نفر در انجام عملیات اجرایی جرم است.برای محکوم کردن دو یا چند نفر به شرکت در قتل، هم باید احراز شود که دو یا چند نفر مرتکب ضرب و جرح دیگری شده اند و هم باید احراز شود که عمل ایشان دلیل مرگ مقتول شده است.با توجه به متناسب بودن نوع کیفر با نوع جرم، به نظر می آید که مطابق با نحوه شرکت در قتل، باید مجازات های متفاوتی در نظر گرفته شود.
شرایط مشارکت در قتل چیست
- علم و عمد : برای آن که بتوان مرتکبین عمل مجرمانه را به عنوان شریک در جرم مجازات کرد، لازم است که در حین ارتکاب جرم، نه تنها از ماهیت رفتار غیر قانونی خود دارای آگاهی باشد، بلکه باید در ارتکاب عمل مجرمانه نیز سوء نیت داشته باشند.
- انجام عملیات اجرایی : عملیات اجرایی، تشکیل دهنده هر جرم مشخص معین است و افرادی که در انجام این عملیات همکاری داشته باشند، شریک جرم محسوب می شوند و قانونگذار، مداخله در عملیات اجرایی را برای تحقق شرکت در جرم لازم و ضروری می داند.
- مشارکت در یکی از جرایم : شرکت در این جرم زمانی محقق خواهد شد که شخصی با دیگری در یکی از جرایم قابل تعزیر و بازدارنده، مشارکت و همکاری داشته باشند و در حال حاضر، ظاهرا برای تشخیص انواع جرایم قابل تعزیر می بایست به قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ رجوع کرد.
در قانون مجازات اسلامی آمده است هرگاه دو یا چند مرد مسلمان مشترکا مرد مسلمانی را بکشند ولی دم می تواند با اذن ولی امر همه آنها را قصاص کند و در صورتی که قاتل دو نفر باشند باید به هر کدام از آنها نصف دیه و اگر سه نفر باشند باید به هر کدام از آنها دو ثلث دیه و اگر چها رنفر باشند باید به هر کدام از آنها سه ربع دیه را بپردازد و به همین نسبت در افراد بیشتر می شود.
نکاتی مهم در مورد جرم قتل
- در صورت ادعای متهم مبنی بر مستحق قتل بودن مقتول، دادگاه رسیدگی کننده می بایست بدواً به ادعای مذکور رسیدگی و نفیاً یا اثباتاً در این خصوص اظهارنظر نماید.
- سقط جنین منجر به قتل مادر، از مصادیق تعدد معنوی بوده و مجازات اشد اعمال می شود.
- رانندگی بدون گواهینامه منجر به قتل غیرعمدی، از مصادیق تشدید مجازات مرتکب است، لذا تعیین دو مجازات برخلاف قانون می باشد.
- علم مرتکب به نوعا کشنده بودن عمل ارتکابی در انتساب قتل عمدی شرط است و در صورتی که حساسیت محل جرح، نوعا برای اشخاص متعارف نبوده و علم و اطلاع متهم نیز در این خصوص احراز نگردد، قتل عمدی محسوب نمی شود.
- جنایت بر میت بزهی مستقل از قتل است و مرتکب آن می تواند شخص قاتل یا هر فرد دیگری غیر از او باشد و انجام این عمل توسط قاتل برای از بین بردن ادله جرم، مصداق تعدد جرم است.
-
اجرای حد قتل در بزه لواط مشروط به احراز یکی از سه شرط وجود عنف، وجود اکراه یا احصان متهم است.
- در صورتی که دادگاه این جرم را شبه عمد تشخیص دهد، لازم است در حکم صادره پرداخت دیه را منوط به مطالبه اولیای دم نماید.سوگند باید توأم با خصوصیت و نوع آن ایراد شود.
- وحدت قصد اجمالی بین مباشر و معاون در ایراد صدمه بدنی عمدی، برای تحقق بزه معاونت در قتل عمد کفایت می کند.استفاده از سلاح برای ارتکاب قتل و سرقت، مصداق تعدد مادی جرم است.
- پرداخت دیه از بیت المال در موارد عدم شناسایی و دسترسی به جانی است و اختصاص به موارد قتل نفس داشته و شامل جراحات و صدمات بدنی نمی شود.
- محاکمه متهم از جهت جنبه عمومی بزه قتل عمدی، در صورت گذشت اولیای دم از قصاص، از موارد الزامی تعیین وکیل تسخیری نیست.
در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
انواع قتل
این جرم را شاید بتوان یکی از خوفناک ترین جرائم در قانون مجازات اسلامی برشمرد چرا که معمولا نسبت به فردی بی گناه اعمال می گردد و با جرم قتل توسط قاتل فردی از حیات محروم می گردد و زندگی وی که ممکن بود سالیان طولانی ادامه پیدا کند خاتمه می یابد.البته این جرم انواع متفاوتی دارد و نکته قابل توجه این است که هر کدام از انواع آن دارای مجازات قتل، مختص با نوع قتلی است که انجام می گیرد و مجازات قاتل در انواع قتل متفاوت است.به موجب ماده ۲۸۹ قانون مجازات اسلامی قتل به دو نوع قتل عمدی و غیرعمدی تقسیم می شود و قتل غیرعمدی نیز شامل قتل شبیه عمد و قتل خطای محض است.
جرم قتل به طور کلی به معنای جنایت وارده بر نفس یا جان انسان است.
که با توجه به قصد و تقصیر مرتکب و همینطور با توجه به عوامل دیگر می تواند عامدانه و از روی آگاهی واقع گردد و یا از روی تقصیر و یا خطا مرتکب باشد.در جرم قتل حیات شخص سلب شده و قاتل، با هر انگیزه ای که داشته است مقتول را از حق حیات و زنده بودن محروم کرده است.در تقسیم بنده کلی جرائم، در زمره جرائم علیه اشخاص قرار دارد و فقط نسبت به انسان واقع می شود.
-
قتل عمد
زمانی محقق می شود که شخص دیگری را از روی عمد و با علم از زنده بودن و حق حیاتی که دارد محروم نماید.همانطور که می دانید هیچ شخصی نمی تواند دیگری را از حق حیاتش محروم کند مگر به حکم قانون و شرع و اگر شخصی مرتکب این جرم گردد قاتل است و قطعا مجازات خواهد شد.در این قسمت به بررسی جرم قتل عمدی براساس مندرجات ماده ۲۹۰ قانون جدید مجازات اسلامی قتل می پردازیم.
انواع قتل عمد را بیان خواهیم نمود :
الف- اگر شخصی قصد کشتن دیگری را داشته باشد و جنایت مدنظر او یا مانند آن جنایت نیز واقع گردد صرف نظر از انگیزه ای که داشته قاتل است و باید مجازات گردد.در چنین حالتی فرقی ندارد که قصد کشتن یک یا چند نفر معین را داشته و یا قصد کشتن چند نفر غیرمعین را از یک جمع معین داشته است و همینطور در چنین حالتی نیازی نیست که عمل او نوعا موجب جنایت باشد همین که قصد کشتن داشته است کفایت می کند.به عنوان مثال شخص الف قصد کشتن شخص ب را دارد و این عمل نیز واقع می شود.
ب- اگر شخصی قصد آن را نداشته باشد اما کاری که انجام می دهد نوعا نسبت به افراد عادی موجب قتل می شود.
در چنین صورتی اگر آگاه باشد که عمل او نوعا موجب قتل است عمد خواهد بود.برای مثال هرگاه شخص الف شخص ب را از ساختمان دو طبقه بدون قصد به پایین پرت کند با توجه به اینکه این عمل نوعا موجب قتل است حتی اگر شخص قصد آن را نداشته باشد اما آگاه و متوجه باشد که عمل او نوعا موجب جنایت می شود نیز عمل قتل عمد خواهد بود و یا مثال درگیری های خیابانی که شخص از سلاح استفاده می کند.
پ- گاهی شخص نه قصد جنایت دارد و نه قصد عملی که نوعا موجب جنایت بشود.اما نسبت به شخص مقتول با توجه به شرایط خاصی که داشته نوعا موجب جنایت بوده است و البته قاتل باید به وضعیت فرد آگاه باشد.برای مثال شخصی بیمار است یا ناتوان است و یا در وضعیتی قرار دارد که عمل جانی موجب قتل نسبت به او می گردد که در صورت آگاهی شخص مرتکب نسبت به وضعیت آن فرد این عمل قتل عمدی خواهد بود.
ت- زمانی که شخص قصد کشتار داشته باشد اما فرد یا جمع خاصی مدنظر او نباشد مانند بمب گذاری در چنین حالتی نیز این جرم قتل عمد خواهد بود.
مجازات جرم قتل عمد در تمامی انواع ذکر شده آن، قصاص نفس است.
یعنی اینکه ورثه مقتول یا همان اولیای دم می توانند خواهان قصاص قاتل شوند.البته در بعضی از موارد ممکن است که خانواده مقتول اعلام گذشت کنند و از قصاص قاتل صرف نظر نمایند.لازم به ذکر است که در صورت رضایت اولیای دم به جای قصاص، دیه به آنها تعلق می گیرد که باید ظرف یک سال قمری به آنها پرداخت گردد و مرتکب نیز به حبس از سه تا ده سال محکوم می گردد.مطابق با قانون مجازات اسلامی، زن و شوهر جزء اولیای دم محسوب نمی شوند.مطابق با ماده ٣٨١ قانون مجازات اسلامی : “مجازات قتل عمدی در صورت تقاضای ولی دم و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، قصاص و در غیر این صورت مطابق مواد دیگر قانون از حیث دیه و تعزیر عمل می گردد.”
-
قتل شبه عمد
به موجب ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی قتل شبه عمدی در سه حالت رخ می دهد که شامل موارد زیر است :
الف- هرگاه شخصی قصد قتل نداشته اما قصد عملی را داشته است که نوعا موجب قتل نمی شود اما اتفاقا آن عمل موجب قتل گردد این عمل قتل شبه عمد خواهد بود.
ب- هرگاه شخصی قصد کشتن حیوان یا قصد تیراندازی به یک شیء و یا قصد کشتن فردی که به موجب ماده ۳۰۲ قانون مجازات اسلامی خونش هدر رفته است را داشته باشد اما اشتباها به انسان عادی بزند مرتکب جرم قتل شبه عمد شده است.
پ- هرگاه کشتن شخص ناشی از بی احتیاطی یا تقصیر شخص باشد مانند تصادفات رانندگی که مثال بارز این قسمت است قتل شبه عمد خواهد بود.
به دلیل اینکه این نوع قتل عمدی نیست، پس مستوجب قصاص نیست و مجازات در نظر گرفته شده برای آن پرداخت دیه توسط خود مرتکب است.البته در مورد اینکه آیا برای مرتکب مجازات حبس هم در نظر گرفته می شود یا خیر اختلاف عقیده وجود دارد، اما در مورد قتل غیر عمد ناشی از تصادفات رانندگی می توان گفت، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه، مجازات حبس نیز دارد.در سایر مصادیق حکم به پرداخت دیه توسط مرتکب، قطعی و حتمی است.
-
قتل خطای محض
به موجب ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی قتل خطای محض زمانی محقق می شود که یکی از موارد زیر اتفاق بیفتد :
الف- اگر شخصی در حالت خواب یا بیهوشی و مانند آن مرتکب قتل دیگری گردد عمل او قتل خطای محض خواهد بود.
ب- اگر قتل توسط کودک یا دیوانه واقع گردد عمل شخص قتل در اثر خطای محض است.
پ- هرگاه شخص نه قصد قتل دارد و نه قصد عمل واقع شده بر فرد را دارد.در چنین شرایطی نیز قتل خطای محض خواهد بود.
قتل خطای محض نیز همانند قتل شبه عمد، مستوجب پرداخت دیه است با این تفاوت که در قتل شبه عمد مسئول پرداخت دیه خود مرتکب است اما در خطای محض، عاقله مرتکب، ملزم به پرداخت دیه است.
در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
شرایط تحقق جرم قتل چیست
شرایط تحقق جرم قتل با توجه به انواع قتل متفاوت است اما با توجه به اینکه انواع قتل بیان گردید به شرایط تحقق جرم قتل نیز پرداخته می شود.از شرایط تحقق جرم قتل جمع بودن عناصر تشکیل دهنده جرم قتل است که این عناصر تشکیل دهنده با توجه به انواع قتل متفاوت است.از شرایط تحقق جرم قتل عمدی جمع بودن ۳ عنصر قانونی، مادی و معنوی در کنار یکدیگر است.
-
عنصر قانونی جرم قتل :
از اصلی ترین شرایط تحقق جرم قتل عنصر قانونی جرم قتل است.عنصر قانونی به معنای این است که قانون گذار جرمی را مورد جرم انگاری قرار می دهد و برای جرم مزبور مجازات در نظر می گیرد.درباره ی جرم قتل قانون گذار در ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی را به جرم انگاری جرم قتل عمدی اختصاص داده است.
-
عنصر مادی :
عنصر مادی یکی از شرایط تحقق جرم قتل است که به عملی گفته می شود که به وسیله آن جرم مورد نظر انجام می شود و در جرم قتل نیز هرگونه عمل کشنده ای با هر وسیله ای که نتیجه آن سلب حیات از انسان بی گناهی باشد عنصر مادی جرم قتل را تشکیل می دهد.
-
عنصر معنوی :
دارا بودن عنصر معنوی یکی از شرایط تحقق جرم قتل و هر جرم دیگری است.در واقع عنصر معنوی به قصد و نیت مجرمانه قاتل جهت قتل بر می گردد که با چه هدفی دست به جرم قتل زده است.چنانچه هر ۳ شرایط تحقق جرم قتل که گفته شد جمع باشند در این صورت جرم قتل عمدی شکل می گیرد و چنانچه هر کدام از عناصر مفقود باشند دیگر انواع قتل عمد محقق می گردند.
جرم قتل از جرائم کیفری است فلذا در جهت اثبات جرم قتل از ادله کیفری باید استفاده شود.از جمله ادله اثبات جرم قتل عبارتند از :
-
اقرار
اقرار به معنای خبر دادن از حقی به ضرر خود و به سود دیگری است.اقرار یکی از ادله اثبات جرم قتل است که معمولا زمانی رخ می دهد که قاتل دستگیر می گردد و اسناد و مدارکی دال بر جرم قتل او در دست باشد در این صورت قاتل به جرم خویش اقرار می نماید و البته گاهی نیز قاتل پس از انجام جرم قتل، خود را معرفی می نماید و اقرار به جرم قتل می نماید.
-
شهادت شهود
شهادت شهود به معنای این است که افرادی که جرم را مشاهده نموده اند به وقوع آن شهادت دهند و این واقعه را شرح دهند در این صورت چنانچه افرادی جرم قتل را مشاهده نموده باشد قاتل به مجازات جرم قتل محکوم می گردند.
-
قسامه
قسامه به معنای قسم خوردن جهت اثبات جرم قتل است.جرم قتل عمد با ۵۰ قسم اثبات می گردد و انواع قتل غیر عمد همچون قتل شبه عمد و قتل خطای محض با ۲۵ قسم اثبات می گردد.
-
علم قاضی
علم قاضی با توجه به اسناد و مدارکی که به دست می آید می تواند یکی از ادله اثبات جرم قتل باشد.در واقع قاضی محکمه با بررسی اسناد و مدارک و نشانه هایی که کشف شده است می تواند وقوع جرم قاتل را کشف نماید.
در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
قتل در تصادفات رانندگی
تا اینجا گفتیم که وقتی شخصی جان شخص دیگری را بگیرد جرم قتل واقع می شود.این جرم در گروه جرایم علیه اشخاص جای می گیرد، زیرا نسبت به یک شخص و یک انسان واقع می شود.به طور کلی جرم و جنایت بر نفس (جان) که باعث وقوع جرم قتل می شود.حال میخواهیم بعد از این تعریف، قتل در تصادات رانندگی را بررسی کنیم.اغلب مردم گمان می کنند کسی که مجازات راننده ای که با تصادف منجر به قتل دیگری شده است، قصاص است؛ در صورتی که این طور نیست و قتل در تصادفات رانندگی قتل غیرعمدی محسوب می شود و مجازات قصاص ندارد بلکه باید دیه پرداخت شود.
در واقع می توان گفت قتل در تصادفات رانندگی اگر به سه علت عمده زیر رخ بدهد، غیر عمدی است :
- بی احتیاطی یا بی مبالاتی
- رعایت نکردن نظامات دولتی (یعنی رعایت نکردن قواعد و مقررات رانندگی)
- مهارت نداشتن راننده وسیله نقلیه
مجازات قتل در تصادفات رانندگی در قانون مجازات اسلامی به ترتیب زیر آمده است :
- شش ماه تا سه سال حبس
- پرداخت دیه در صورت مطالبه اولیای دم
به همین دلیل و برای پرهیز از بروز چنین مشکلی، توصیه می شود که پس از انتقال خودور حتما استعلام پلاک فعال خودرو با کد ملی انجام گیرد.اگر در تصادفات رانندگی، اتومبیل شخص خسارت دیده صفر و یا گران قیمت باشد، به نحوی که قیمت فروش آن بعد از تصادف تفاوت چشم گیری با قبل از تصادف داشته باشد، مالک اتومبیل می تواند از راننده مسبب حادثه تقاضای پرداخت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو را داشته باشد.هیچ بیمه ای تعهد به پرداخت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو را ندارد.
در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.