در این مقاله میخواهیم توضیح دهیم که گواهی عدم سوء پیشینه چیست و مراحل دریافت گواهی عدم سوء پیشینه را توضیح دهیم. با وکیل آپ همراه باشید.
گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟
همانطور که می دانید عموما هنگاهی که فردی مرتکب جرمی می شود اصطلاحاً وی را سابقه دار یا دارای سوء پیشینه کیفری مینامند.
در واقع سوء پیشینه از نظر لغوی به معنای بدی پیشینه یا سابقه است.
چنانچه که فردی در گذشته مرتکب جرمی خاص شده باشد، تحت شرایطی که در قانون مجازات اسلامی درج شده است، این امکان وجود دارد که در سابقه فرد یا همان پیشینه کیفری وی درج شده باشد.
به عبارتی زمانی که شخصی مرتکب برخی از جرایم خاص که قانونگذار در قانون از آنها نام برده است بشود و مجازات اصلی آن اعمال گردد؛ در پیشینه و سابقه کیفری وی نیز این مسئله به عنوان نوعی مجازات تبعی تا مدت معینی درج می گردد تا شاید از این طریق بتوان فرد را از تکرار مجدد آن جرم در آینده منصرف نمود.
از افراد در طول زندگی بنا به دلایل مختلفی، گواهی سوپیشینه درخواست میشود، الاخصوص در مواقع استخدام.
قاعدتا کارفرما به خصوص موسسات اجرایی ، مراکز دولتی و نظامی از فرد داوطلب در هنگام گزینش استخدامی این گواهی را درخواست می نمایند.
در واقع، این گواهی وضعیت کیفری شما را مشخص می کند و به فرد مقابل این اطمینان را می دهد که شما دارای هیچ سابقه کیفری و جرمی نیستید.
بعضی از جرم ها تا آخر عمر سوء پیشینه برای فرد ایجاد می کنند؛ اما بعضی از دیگر جرم ها فقط تا مدتی برای افراد سابقه کیفری دارد.
گواهی عدم سوء پیشینه، برگه مخصوصی است که در آن، سوابق کیفری موثر فرد، درج می شود.
پس شما با در دست داشتن این برگه، به همه افراد اثبات می کنید که دارای هیچ گونه سابقه کیفری نیستید!
ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی ، در ماده ۲۵ خود، به ذکر برخی محکومیت ها پرداخته و توضیح داده است که محکومیت قطعی به آن ها، فرد محکوم را برای تعداد سال های مشخصی، از برخی حقوق اجتماعی، محروم خواهد کرد.
محکومیت به مجازات شلاق حدی، نفی بلد و حبس درجه پنج، از جمله محکومیت های ماده ۲۵ قانون مجازات، می باشند.
تاثیر سو پیشینه بر حقوق اجتماعی چیست؟
گفتیم فردی سابقه دار محسوب می شود که علاوه بر مجازات اصلی، به محرومیت از حقوق اجتماعی نیز محکوم شده باشد. این حقوق اجتماعی شامل چه مواردی است؟
- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا.
- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیات دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور.
- تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری.
- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن ها، شوراها، احزاب و جمعیت ها به موجب قانون یا با رای مردم.
- عضویت در هیات های منصفه و امناء و شوراهای حل اختلاف.
- اشتغال به عنوان مدیر مسئول یا سردبیر رسانه های گروهی .
- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاههای حکومتی اعم از قوای سه گانه و سازمانها و شرکتهای وابسته به آنها، صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری، شهرداریها و مؤسسات مأمور به خدمات عمومی و دستگاههای مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها.
- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتر یاری.
- انتخاب شدن به سمت قیم، امین، متولی، ناظر یا متصدی موقوفات عام.
- انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی.
- استفاده از نشانهای دولتی و عناوین افتخاری.
- تأسیس، اداره یا عضویت در هیأت مدیره شرکتهای دولتی، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا مؤسسه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و علمی.
چه مواردی در گواهی عدم سوء پیشینه درج می شود؟
در گواهی عدم سوء پیشینه تنها مواردی درج می شود که از نظر قانونی سوء سابقه محسوب شوند.
یعنی محکومیت هایی که فرد علاوه بر مجازات اصلی عمل ارتکابی، به محرومیت از حقوق اجتماعی نیز محکوم شده باشد.
در حقیقت گواهی عدم سوء پیشینه نشان دهنده ی این است که افراد در گذشته چه اقدامات مجرمانه ای را انجام داده اند و برای این اقدامات چه میزان حبس و یا جرایم بازدارنده صادر شده است.
چه جرایمی در گواهی سوء پیشینه قید می شود؟
به دلیل تاثیر سوء پیشینه برای استخدام، افراد بسیاری در این خصوص، نگران می باشند.
لازم است بدانید که تمامی جرایم، در گواهی عدم سوء پیشینه، منعکس نشده و این امر، صرفا محدود به جرایم و محکومیت های کیفری موثر می باشد.
همچنین درج محکومیت ها در گواهی عدم سوء پیشینه، همیشگی نیست و طی کردن سال های محرومیت، از شرایط پاک کردن سوء پیشینه و اعاده وضع مرتکب، به حالت سابق می باشد.
چه جرایمی به عنوان سوء پیشینه ثبت میشوند؟
محکومیت هایی که منجر به انعکاس آن ها، در گواهی عدم سوء پیشینه افراد می گردند، شامل موارد زیر می باشد:
- افرادی که مرتکب جرم هایی مانند قتل شده اند، یا به عبارتی ارتکاب به جرایمی که مجازات آن ها قطع زندگی و حیات است، مانند قتل که مجازات آن قصاص می باشد.
- افرادی که مرتکب جرایمی شده اند که مجازات آن ها حبس ابد می باشد، مانند سرقت حدی برای بار سوم.
- افرادی که مرتکب جرایمی شده اند که مجازات آن ها، قطع عضو مجرم است، مانند سرقت حدی برای بار دوم و سوم.
- اگر فردی مرتکب جرمی شود که آن جرم منجر به قطع عضو فرد دیگری شود.
- افرادی که به حبس درجه پنج محکوم می شوند، مانند کسانی جرم آن ها آدم ربایی است.
- افرادی که جرم هایی را مرتکب شده اند که دارای مجازات شلاق حدی هستند، مانند زنا، شرب خمر و …
رفع اثر تبعی جرایم قابل گذشت در گواهی عدم سوء پیشینه
به موجب تبصره دو ماده ۲۵ قانون مجازات: “در مورد جرایم قابل گذشت، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی، با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود، اثر تبعی آن نیز رفع میشود.”
حذف گواهی عدم سوء پیشینه از مجوز شروع کسب و کار
بر اساس اعلام وزیر امور اقتصادی و دارایی، با توجه به مصوبه هیات مقررات زدایی بهبود محیط کسب و کار، شرط ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، در رابطه با بیش از ۹۰ درصد مجوزهای کسب و کار، حذف شده است.
نحوه صدور گواهی عدم سو پیشینه
نحوه صدور عدم سوء سابقه، به دو روش حضوری و اینترنتی، امکان پذیر می باشد.
- در نحوه صدور حضوری عدم سوء سابقه، افراد می بایست با در دست داشتن مدارک لازم برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، نظیر اصل شناسنامه و کارت ملی، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه نمایند.
- نحوه صدور عدم سوء سابقه، به صورت اینترنتی، از طریق ثبت نام در سامانه ثنا و مراجعه به سامانه ثنا به آدرس adliran.ir، می باشد.
موارد کاربرد گواهی عدم سوء پیشینه
- اگر شما قصد افتتاح یک شرکت را دارید، حتما باید این گواهی را به همراه مدارک مورد نیاز دریافت و ارائه کنید.
- اگر می خواهید در یک شرکت یا یک ارگان دولتی استخدام شوید، ارائه این گواهی یکی از ضروری ترین مدارک می باشد.
- اگر قصد مهاجرت و اخذ ویزای تحصیلی دارید، یکی از مدارکی که از شما دریافت می شود، گواهی عدم سوء پیشینه می باشد.
مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه
مدت اعتبار گواهی عدم سوء سابقه در سایت ثنا تنها یک ماه است.
بنابراین با توجه به اینکه مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه که بسیار کوتاه هم می باشد، برنامه ریزی های لازم را انجام دهید و اصلا زودتر از موعدی که به این گواهی نیاز دارید اقدام به دریافت آن نکنید؛
چرا که بعد از اتمام مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه ، شما باید مجددا هزینه پرداخت کنید و روند طولانی دریافت این گواهی را انجام دهید!
البته برای گواهی عدم سوء پیشینه برای سفارت مدت اعتبار این گواهی شش ماه می باشد.
چگونه سوء پیشینه را پاک کنیم ؟
با توجه به اینکه صرفاً محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی طبق ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ محکوم علیه را در مدت های مقرر در ذیل این ماده از حقوق اجتماعی محروم می کند.
بنابراین در غیر موارد مذکور در بند های ذیل این ماده محکوم علیه فاقد سابقه کیفری محسوب می شود و لزومی به درج در گواهی صادره نیست و باید گواهی عدم سوء پیشینه کیفری صادر شود.
برای مثال چنانچه فردی در سال ۹۴ بخاطر جرم زنا محکوم به ۷۴ ضربه شلاق شود و سپس حکم وی در تجدید نظر تعلیق یابد، حالا در استخدام دولتی در مرحله گزینش و اخذ استعلامات باشد، این فرد سوء پیشینه موثر نخواهد داشت و مشکلی برای استخدام وی ایجاد نخواهد شد.
مدارک لازم برای اخذ گواهی عدم سو پیشینه
برای اخذ گواهی سو پیشینه، باید مدارک مشخصی را ارائه کنید. در ادامه این مدارک را معرفی میکنیم.
- ارائه اصل شناسنامه.
- ارائه اصل کارت ملی.
- داشتن یک عکس بیومتریک با مشخصات معین که در برخی از دفاتر این عکس از افراد گرفته میشود.
- داشتن معرفینامه از محل کار و یا فرم درخواست را تکمیل کنید.
- همراه داشتن کد پستی ۱۰ رقمی به همراه آدرس دقیق پستی که برای تکمیل مدارک و فرمها نیز مورد نیاز است.
- برای دریافت گواهی عدم سو پیشینه باید هزینههای را طبق تعرفه مشخص شده، پرداخت کنید.