جعل سند ، انواع جعل سند و مجازات جعل سند

مصادیق جعل مادی و انواع جعل مادی :

۱- جعل در اسناد و نوشته های غیر رسمی

به موجب ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی، مجازات شخصی که اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی را تحریف یا جعل نماید؛ علاوه بر جبران‌ خسارت وارده، حبس از شش ماه تا دو سال یا پرداخت جزای نقدی است.

۲- جعل امضا

طبق قانون مجازات اسلامی، مجرم باید علاوه بر اینکه خسارت وارده را جبران کند، به ۶ ماه تا ۲ سال حبس و جزای نقدی محکوم می گردد.

۳- جعل عنوان

طبق ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی، هر کس که سمت رسمی ندارد و یا بدون دریافت مجوز از طرف دولت، خود را در مشاغل دولتی اعم از کشوری یا لشگری و انتظامی معرفی نماید.

در این صورت به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد و اگر برای دخالت یا معرفی خود در مشاغل مزبور،‌ سندی جعل کند، مشمول مجازات جعل نیز خواهد بود.

۴- جعل مدارک شناسایی

بنابر ماده ۱۰ قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه، هر کس در شناسنامه یا اسناد سجلی خود یا شخص دیگر هرگونه خدشه(از قبیل خراشیدن، تراشیدن، قلم بردن، الحاق، محو، اثبات یا سیاه کردن)، وارد نماید به پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.

در صورتی که شخص با قصد تقلب اقدامات فوق را انجام دهد، مرتکب جرم جعل شده و محکوم می شود.

و به موجب ماده ۱۱ قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه، اگر فرد غیر ایرانی قبل از به دست آوردن تابعیت ایرانی، خود را ایرانی قلمداد کرده و مسئولان اسناد با استناد به ادعای او برای وی مدارک شناسایی تنظیم نمایند.

چنین شخصی مرتکب جرم جعل شده و به حبس از یک سال تا سه سال و پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود.

هم چنین طبق ماده ۱۲ قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه، هرگاه هر غیر ایرانی شناسنامه افراد ایرانی را(چه صاحب آن زنده چه مرده باشد)، به هر طریق به دست آورده و از آن برای ایرانی قلمداد کردن هویت خود استفاده نماید، علاوه بر محکومیت به حبس از دو سال تا پنج سال، به پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود.

در صورتی که اعمال ارتکابی فوق توام با جعل یا استفاده از سند سجلی مجعول باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

در ماده ۱۳ قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه داریم:
هرکس اوراق و اسناد سجلی را غیر مجاز چاپ کند، مهرهای سجلی را به صورت غیر مجاز تهیه نماید یا بسازد و یا سرقت نماید؛ به حبس از دو سال تا پنج سال و پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود و در صورت تکرار به اشد هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

ماده ۱۴ قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه نیز چنین است که:

هرکس با آگاهی و اختیار خود از اوراق چاپی مذکور در ماده فوق استفاده نماید، به حبس از یک سال تا سه سال و به پرداخت جریمه محکوم می‌شود.

۵- جعل مدارک تحصیلی

یکی از رایج‌ ترین جرایمی که طی سال‌های اخیر در جامعه به وفور مشاهده می شود، جعل مدرک دانشگاهی است.

بسیاری از افرادی که تحصیلات دانشگاهی ندارند، برای آن که خود را تحصیل کرده نشان دهند، اقدام به خرید مدرک جعلی می‌کنند.

به موجب ماده ۵۲۷ قانون مجازات اسلامی، هر کس مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ‌ التحصیلی، تاییدیه یا ریز نمرات تحصیلی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی داخل یا خارج از کشور یا ارزشنامه‌های تحصیلات خارجی را جعل کند یا با وجود اطلاع از جعلی بودن، آن را مورد استفاده قرار دهد.

علاوه بر جبران خسارت، به‌ حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.

چنانچه ارتکاب این جرم توسط یکی از کارکنان دولتی باشد، وی به حداکثر مجازات محکوم می‌گردد.

۶- جعل وصیت نامه

در صورتیکه وصیت نامه به صورت رسمی تنظیم نشده باشد، امکان جعل آن توسط یکی از ورثه وجود خواهد داشت.

بنابراین میتوان علیه کسی که امضا یا اثرانگشت متوفی را جعل کرده است، شکایت کرد.

۷- جعل احکام یا امضا یا مهر یا فرمان یا دستخط مقامات دولتی

بر اساس ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی، هر کس احکام، امضاء، مهر، فرمان یا دستخط مقام رهبری و یا روسای سه قوه را جعل کند، به حبس از سه تا پانزده سال محکوم خواهد شد.

۸- جعل مهر، تمبر و کلیه موارد مرتبط با شرکت ها، ارگان های دولتی و …

براساس ماده ۵۲۸ قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل مهر، منگنه، علامت یکی از ادارات، موسسات یا نهادهای عمومی غیر دولتی مانند شهرداریها، علاوه بر جبران خسارت وارده، حبس از شش ماه تا سه سال است.

براساس ماده ۵۲۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل مهر، منگنه، علامت یکی از شرکتهای غیر دولتی که مطابق قانون تشکیل شده است یا یکی از تجارتخانه‌ها، علاوه بر جبران خسارت وارده، حبس از سه ماه تا دو سال است.

براساس ماده ۵۳۰ قانون مجازات اسلامی، مجازات دستیابی بدون مجوز به مهر، تمبر، علامت ادارات یا شرکت‌ها یا تجارتخانه‌های مذکور در مواد قبل و سوء استفاده از آنها، علاوه بر جبران خسارت وارده، دو ماه تا دو سال حبس است.

۹- جعل احکام دادگاه، حواله دولتی و علامت عیار طلا

طبق ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل یا سوء استفاده از احکام دادگاه ها یا اسناد یا حواله‌ های صادره از خزانه دولتی و یا منگنه یا علامتی که برای تعیین عیار طلا یا نقره بکار می‌رود.

علاوه بر جبران خسارت وارده، حبس از یک تا ده سال است.

۱۰- جعل اسکناس، اوراق، اسناد بانکی و خزانه

به موجب ماده ۵۲۶ قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی(برات‌های قبول شده از طرف بانکها یا چکهای صادره از طرف بانکها و‌ سایر اسناد تعهدآور بانکی) و نیز اسناد یا اوراق بهادار یا حواله‌های صادره از خزانه، به قصد اخلال در وضع پولی یا بانکی یا اقتصادی یا بر هم‌زدن نظام‌ و امنیت سیاسی و اجتماعی(چنانچه شخص مرتکب، مفسد و محارب شناخته نشود) حبس از پنج تا‌ بیست سال است.

۱۱- عکس برداری از اوراق و مدارک

بنابه ماده ۵۳۷ قانون مجازات اسلامی، عکسبرداری از کارت شناسائی، اوراق هویت شخصی و مدارک دولتی و عمومی و سایر مدارک مشابه در صورتی که موجب اشتباه با ‌اصل شود، باید ممهور به مهر یا علامتی باشد که نشان دهد آن مدارک رونوشت یا عکس می باشد.

در غیر این صورت عمل فوق جعل محسوب می شود‌ و تهیه‌کنندگان اینگونه مدارک و استفاده‌کنندگان از آنها، علاوه بر جبران خسارت به حبس از شش ماه تا دو سال و یا به جزای نقدی محکوم خواهند شد.

۱۲- جعل گواهی پزشکی

طبق ماده ۵۳۸ قانون مجازات اسلامی، هر کس شخصاً یا توسط فرد دیگری، برای معافیت خودش از خدمت دولت یا سربازی یا برای ارائه به دادگاه، گواهی ‌پزشکی جعل کند، به حبس از شش ماه تا یک سال یا به جزای نقدی محکوم خواهد شد.

۱۳- صدور گواهی نامه خلاف واقع

براساس ماده ۵۳۹ قانون مجازات اسلامی، هرگاه پزشک گواهی کذب برای معافیت از خدمت افراد در ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا برای ارائه به مراجع‌ قضائی بدهد؛ به حبس از شش ماه تا دو سال یا به پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.

چنانچه پزشک برای انجام این کار وجهی دریافت نماید، علاوه بر استرداد و ضبط آن به عنوان جریمه، به مجازات مقرر برای رشوه‌ گیرنده محکوم می گردد.

همچنین به موجب ماده ۵۴۰ قانون مجازات اسلامی، برای سایر گواهی های خلاف واقع که موجب ضرر شخص ثالثی باشد یا آن که خسارتی به خزانه دولت وارد کند، مرتکب علاوه بر‌جبران خسارت وارده، به شلاق تا ۷۴ ضربه یا به پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.

۱۴- شرکت در آزمون به جای دیگری یا شرکت دادن دیگری به جای خود

طبق ماده ۵۴۱ قانون مجازات اسلامی، چنانچه شخصی به جای داوطلب اصلی هر یک از آزمونها (اعم از کنکور ورودی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، دانشسراها، مراکز تربیت معلم، اعزام دانشجو به خارج از کشور یا امتحانات داخلی و نهایی واحدهای مزبور یا امتحانات دبیرستانها،‌ مدارس راهنمایی و هنرستانها و غیره) در جلسه امتحان شرکت نماید، داوطلب علاوه بر مجازات اداری و انتظامی، به پرداخت جزای نقدی نیز محکوم خواهد شد.