مهریه تحت چه شرایطی به خانم تعلق می گیرد

در این مقاله سعی داریم به تمام سوالات شما در خصوص مهریه تحت چه شرایطی به خانم تعلق می گیرد پاسخ دهیم، پس با ما تا آخر این مطلب همراه باشید و جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

مهریه به مالی اطلاق می گردد که بعد از عقد نکاح میان زوجین به عنوان حق قانونی زن شناخته می شود و براساس شرع، عرف و قانون مرد موظف به پرداخت آن است.از مهریه با عناوینی مانند صداق، کابین، فرض و صداقیه نیز یاد می شود.مهریه نمایانگر احترام و محبت مرد نسبت به زن است که اغلب در قالب پول به وی پرداخت می شود.مهریه از جمله حقوق مالی است که با ازدواج به زن تعلق می گیرد.بنا به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، زن به مجرد اینکه عقد نکاح خوانده شد، مالک مهریه شده و می تواند هر نوع تصرفی که می خواهد در آن داشته باشد.به عبارتی با وقوع امر ازدواج میان دو طرف، زن مالک مهریه می شود و هیچ مانعی نمی تواند این مالکیت را نقض کند.

مهریه می تواند عند المطالبه یا عندالاستطاعه باشد.

عند المطالبه بودن مهریه به این معنی است که زن بعد از جاری شدن عقد نکاح مالک مهریه شده و می تواند در زمان دلخواه آن را مطالبه کند.در مواردی ممکن است زن و شوهر، شرایطی برای پرداخت مهریه تعریف کنند و آن را عند المطالبه یا عندالاستطاعه بخوانند، یا شرایطی مانند نقد و نسیه بودن یا تعیین شده یا تعیین نشده برای آن مقرر کنند.اگر بنا به توافق زن و شوهر مهریه عندالاستطاعه باشد، یعنی پرداخت مهریه منوط به توان و استطاعت مالی مرد است و زن نمی تواند آن را هر لحظه مطالبه کند.در مهریه عندالاستطاعه، زن و مرد در مورد تعداد دقیق مهریه به توافق رسیده اند و تعداد مشخص مهریه در عقدنامه آورده شده است، ولی زن زمانی می تواند درخواست مهریه کند که بتواند استطاعت مالی مرد را برای پرداخت آن به اثبات برساند.

با این حال این حق برای زن محفوظ است که بتواند با موافقت همسر خود، مهریه را از حالت عندالاستطاعه به عند المطالبه تغییر دهد.مهریه، پرداخت و دریافت آن امروزه موضوع اختلاف بسیاری از پرونده های قضایی در بخش خانواده است، بر همین اساس بهتر است افراد در مورد این مبحث، اطلاعات کافی و مشاوره های تخصصی دریافت کنند تا از اتلاف وقت خود در دادگاه های خانواده و همچنین صرف هزینه و انرژی جلوگیری کنند.

تعلق مهریه به زن

• یکی از مهمترین حقوق مالی که به هنگام عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد، مهریه است.به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض انعقاد عقد نکاح، زن، مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام بدهد.مثلا، اخذ مهریه خود را درخواست کند و یا اقدام به بخشیدن مهریه نماید.
• در نظام حقوقی کنونی، تعیین مهریه، به دو شکل مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه انجام می گیرد.با اینکه این دو مهریه، در رابطه با شرایط وصول، اندکی متفاوت هستند، اما در این نکته مشترک اند که در هر حال، به موجب عقد نکاح، مهریه به زن تعلق گرفته است و به همین لحاظ، مرد هم موظف به پرداخت آن است.به بیان ساده اینکه مهریه زن، به هر صورت که تعیین شده باشد، از زمان عقد به زن تعلق دارد و مرد، نمی تواند جز به دلایل قانونی، از پرداخت آن سرباز زند.
• حتی براساس مقررات قانونی، گرفتن مهریه بعد از فوت شوهر از اموال او نیز امکان پذیر بوده و همچنین، زن می تواند به گرفتن مهریه، بدون طلاق نیز اقدام کند.به موجب بند ب ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی، مهریه زن، جز دیونی هست که می تواند از ترکه متوفی پرداخت شود.همچنین، در صورتی که زن، از انجام وظایف خود ممانعت ورزد، عدم تمکین وی، ناشزه بودن زن و یا برقراری رابطه نامشروع توسط زن، سبب نمی شود، تا او حق مهریه خود را از دست بدهد.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

موارد عدم تعلق کل مهریه به زن

فقط در مهریه عند الاستطاعه زن باید استطاعت مالی شوهر را برای پرداخت مهریه اثبات کند و به این منزله نیست که مرد مستحق طلاق دادن زن بدون مهریه است.در مهریه عند المطالبه نیز با مطالبه زن (دادن دادخواست مهریه) اگر مرد توان یک جای مهریه را نداشته باشد می تواند دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه کند و تقاضای تقسیط مهریه کند که در این صورت نیز با پذیرش اعسار شوهر، مهریه تقسیط می شود و البته این هم به منزله عدم استحقاق زن در مهریه و طلاق دادن زن بدون مهریه توسط مرد نیست.

اگر زن دوشیزه (باکره) باشد در طول زندگی مشترک و تا قبل از طلاق می تواند مطالبه همه مهریه را کند فقط بر طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عینا یا مثلا یا قیمت استرداد کند.»

پس در طلاق، زن باکره مستحق نصف مهریه می باشد.

ممکن است زنی در زندگی مشترک و بعد از عقد نکاح، با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی ذمه مرد را در اصطلاح حقوقی ابراء کند و یا این که مهریه را به شوهر ببخشد که همه این ها ارتباطی به عدم استحقاق زن در مهریه ندارد بلکه زن با اختیار خود حقی را که در مهریه داشته صرف نظر کرده است.در طلاق توافقی یا طلاق از طرف زوجه نیز که به صورت طلاق خلع می باشد زن چیزی از مهریه را در قبال طلاق اصطلاحا بذل می کند که در این جا نیز زن با اختیار از مقداری از مهریه در قبال طلاق صرف نظر می کند که باز هم ارتباطی به عدم استحقاق مهریه به زوجه (زن) و ندادن مهریه توسط مرد ندارد.در قانون مواردی پیش بینی شده است که مهریه به زن تعلق نمی گیرد.

موارد عدم تعلق مهریه و شرایط عدم پرداخت مهریه به زن را می توان به شرح زیر مطرح کرد :

۱- براساس ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی، هرگاه عقد میان زوجین به دلیلی باطل بوده باشد و میان آنها رابطه زناشویی واقع نشده باشد، در این شرایط مرد می تواند مهریه ای نپردازد و زن حق دریافت مهریه نخواهد داشت.

۲- از آن رو که زوجین می توانند پس از عقد ازدواج در مورد مهریه به توافق برسند، اگر قبل از تعیین مهریه زن فوت کند و بین زن و مرد رابطه زناشویی واقع نشده باشد، زن مستحق مهریه نیست و مرد از پرداخت مهریه معاف است.اما اگر رابطه زناشویی شکل گرفته باشد، زن مستحق مهر المثل است.

۳- براساس ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی، هرگاه نکاح میان زوجین به دلیلی فسخ شود و رابطه زناشویی هم میان آنها انجام نشده باشد، زن مستحق دریافت مهریه نخواهد بود؛ بجز یک مورد.” عَنَن ” بودن مرد یا ناتوانی از انجام رابطه زناشویی سبب می شود که زن در صورتی که بخواهد نکاح را فسخ کند، مستحق نصف مهریه باشد.

موارد عدم تعلق بخشی از مهریه به زن

یکی از راه های نپرداختن مهریه توسط مردان، طلاق قبل ازرابطه زناشویی است.براساس ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، هرگاه مرد قبل از رابطه زناشویی زن خود را طلاق بدهد، زن مستحق نصف مهریه خواهد بود و اگر شوهر تمام آن را پرداخته باشد، می تواند نصف آن را پس بگیرد.اما اگر زن را طلاق ندهد، زن حتی قبل از رابطه زناشوئی مستحق تمام مهریه است.

– در مواردی که طلاق به درخواست زن و بدلیل کراهت از مرد صورت گرفته باشد، یا در صورت طلاق توافقی، چون از نوع طلاق خُلع هستند، زن قسمتی از مهریه خود را بذل یا بخشش می کند تا جدا شود.به همین دلیل، عدم استحقاق زن نسبت به این مقدار از مهریه به تقاضای خود زن است، نه اینکه مرد از پرداخت مهریه معاف باشد.به همین دلیل زن هر موقع بخواهد می تواند آن را مطالبه کند.

مسائل فوق، سبب می شوند که زن استحقاق تمام یا بخشی از مهریه را از دست بدهد.

اما نکته ای که عموما سبب اشتباه در میان مردم می شود این است که بعنوان مثال، رابطه نامشروع زن سبب معافیت مرد از پرداخت مهریه است.اما علیرغم اینکه برقراری رابطه نامشروع توسط زن جرم است و قابل رسیدگی است، اما ارتباطی به مدیون بودن مرد نسبت به مهریه ندارد.همچنین، عدم تمکین زن یا نُشوز او نیز مانعی برای استحقاق مهریه نیست.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

گرفتن مهریه بعد از ازدواج مجدد 

مهریه چه از نوع عندالمطالبه باشد و یا عند الاستطاعه یک نوع دین است که اصطلاحا بر ذمه مرد است، در دوران زندگی مشترک زن بر طبق قانون مالک تمام مهر است می تواند حتی اگر دوشیزه باشد تمام مهریه را تقاضا کند.در واقع یکی از حقوق مالی زن که در هیچ صورتی ساقط نخواهد شد، مهریه است.مطالبه مهریه پس از طلاق هم امکان پذیر است.پرداخت مهریه هیچ ملازمه ای با طلاق نداشته و زوجه می تواند پس از اجرای صیغه طلاق هم نسبت به مطالبه مهریه اقدام نماید.

اما بر طبق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده در هنگام طلاق از هر نوع که باشد چه به درخواست زن یا درخواست مرد و یا طلاق توافقی، دادگاه موظف است که تکلیف مهر را در دادنامه (رای) مشخص کند اگر علی رغم وقوع طلاق، مرد باید چیزی از مهریه را بپردازد، ازدواج مجدد زن مانع دریافت مهریه ازدواج قبلی او نخواهد بود.فرض کنید طلاق توافقی انجام شده است که زوجین توافق کردند که نصف مهریه از سوی زوجه بخشیده شود و الباقی مهریه هر ماه ماهانه یک سکه به زوجه پرداخت شود.

اما پس از ثبت طلاق و گذشتن ایام عده زوجه ازدواج می کند این ازدواج مجدد مطلقا مانع دریافت مهریه ازدواج قبلی نیست.

باید بگوییم که زن به محض عقد مالک آن میشود حتی اگر زن خیانتکار باشد.بنابراین اگر مردی با همسر خیانتکار خود رابطه جنسی برقرار کرده باشد باید تمامی مهریه اش را پرداخت کند و خیانت زن دلیلی بر ساقط شدن مهریه ندارد ولی اگر عقد و ازدواج زن زناکار، قبل از برقراری رابطه جنسی با همسرش با طلاق خاتمه یابد، در اینجا زن مستحق نصف مهریه می شود زیرا فقط داشتن رابطه جنسی بین زوجین است که در میزان پرداخت مهریه تاثیر گذار است.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.