نحوه دعوای اثبات نسب
در این نوشته می خواهیم به موضوع نحوه دعوای اثبات نسب بپردازیم، در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.
البته اگر نزدیکی میان زن و مرد نزدیکی به شبه باشد (یعنی زن و مرد با فرض اشتباه وجود رابطه زوجیت و یا عدم حرمت نزدیکی با یکدیگر نزدیکی کرده اند) طفل ملحق به طرفی خواهد شد که از فساد و حرمت نزدیکی آگاه نبوده و در صورتی که عدم آگاهی از جانب دو طرف باشد طفل ملحق به هردو والدین خواهد شد.
نحوه دعوای اثبات نسب
ادله اثبات نسب در دعوای اثبات نسب
یکی از مهمترین مباحث مطرح در حقوق خانواده، مفهوم «نسب» است، چرا که وجود یک رابطه نسبی، آثار و تکالیفی را ایجاب می کند : از جمله آنها موجبات ارث است که در ماده ۸۶۱ ق.م به آن اشاره شده است و همچنین موضوع الزام به انفاق از سوی اقارب نسبی نسبت به اشخاصی که در وضعیت معیشتی خود دچار مضیقه هستند که در این خصوص نیز مواد ۱۱۹۵ الی ۱۲۰۶ ق.م به تفصیل آن را بیان نموده است.موضوع دیگری که ارتباط مستقیم با نسب دارد، موانع نکاح است، چرا که مطابق ماده ۱۰۴۵ ق.م نکاح با برخی اقارب نسبی ممنوع و باطل می باشد.به این ترتیب اهمیت نفی یا اثبات نسب مشخص می گردد.
در هر حال در نحوه دعوای اثبات نسب ادله اثبات نسب به ترتیب عبارت اند از :
- اماره فراش
مطابق با قانون مدنی مواد ۱۱۵۸ و ۱۱۵۹، طفلی که از زنی که شوهر دارد متولد می شود، مطابق با این اماره به شوهر ملحق می شود.استفاده از اماره فراش شرایطی دارد از جمله آنکه :
- بین زوج و زوجه نزدیکی واقع شده باشد.
- از تاریخ نزدیکی کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.
- اماره فراش به وسیله ادله دیگر نفی نشده باشد.
در صورتی که تولد طفل بعد از طلاق باشد، مادر طفل شوهر نکرده باشد، در این صورت و در حالیکه امکان الحاق طفل هم به شوهر سابق وجود دارد و هم به شوهر فعلی، طفل ملحق به شوهر فعلی خواهد بود.
- شهادت شهود
همانند سایر دعاوی، دعوای اثبات یا نفی نسب به وسیله شهادت شهود قابل اثبات است.
- امارات قضایی
با پیشرفت علوم تجربی، امکان بررسی الحاق طفل به والد به آسانی امکان پذیر است، البته الحاق طفل طبیعی (نامشروع) به والد از منظر علوم تجربی نمی تواند مبنای دعوای اثبات نسب قرار بگیرد، چرا که تنها نسب مشروع از دیدگاه قانون ایران پذیرفته شده است.
با توجه به مطالب بالا، دعوای نفی نسب نیز با استفاده از ادله مشابهی قابل طرح است :
- نفی فراش
زوج می تواند با ارائه ادله و مدارک خود اماره فراش را نفی کند، لازم به ذکر است که در صورتی که ظرف دوماه از تولد طفل زوج دعوای نفی نسب را مطرح نکند، این دعوا از وی پذیرفته نخواهد شد مگر در صورتی که زوج ثابت کند که تاریخ تولد طفل را به وی مشتبه نموده اند.
- شهادت شهود
همانند سایر دعاوی، دعوای اثبات یا نفی نسب به وسیله شهادت شهود قابل اثبات است.
- امارات قضایی
ارائه مدارک دال بر حرمت رابطه میان والدین، اشتباه در تاریخ تولد طفل و غیره می تواند از جمله امارات قضایی باشد که در دعوای نفی نسب مورد استدال قرار می گیرد.لازم به ذکر است که، با توجه به حساسیت عرفی و شرعی جامعه بر روی مساله حرمت زنا و تولد اطفال ناشی از روابط نامشروع؛ در اثبات دعوای نفی نسب در صورتی که برای طفل شناسنامه صادر شده باشد، بسیار مشکل است.
دعوای اثبات نسب
طرح دعوای اثبات نسب از جانب مادر
موضوع «نسب» که از مباحث مهم حقوق خانواده است را شاید بتوان یکی از مهمترین مباحث این مجموعه دانست، چرا که یک رابطه نسبی، با خود آثار و تکالیفی بدنبال دارد : از جمله تبعات مهم نسب، مسئله توارث و انفاق و حتی گاهی موانع نکاح است که جملگی ارتباط مستقیم با موضوع نسب دارند.ماده ۸۶۱ قانون مدنی به ارتباط موضوع نسب و ارث پرداخته و مواد ۱۱۹۵ الی ۱۲۰۶ قانون مدنی نیز به موضوع انفاق اشاره دارد یعنی الزام به انفاق از سوی اقارب نسبی نسبت به اشخاصی که در وضعیت معیشتی خود دچار مضیقه هستند.
با توجه به اینکه اثبات نسبت مادر با فرزندان به تنهایی قابل طرح و رسیدگی است و از اثبات نسب والدین و فرزندان که مستلزم اثبات رابطه زوجیت والدین می باشد متمایز است، در صورتی که خواهان صرفاً اثبات نسب خود با فرزندانش را تقاضا نموده باشد، رسیدگی به این خواسته فاقد اشکال قانونی است؛ زیرا، در صورت اثبات و صدور حکم، طبق تبصره ذیل ماده ۱۶ قانون ثبت احوال با اظهار مادر نیز امکان صدور شناسنامه برای فرزندان وی وجود دارد.
اثبات نسب
دعوای نفی ولد
دعوای نفی ولد یا نفی نسب به دعوایی گفته می شود که مطابق با آن، زوج مدعی می شود که فرزندی که وجود دارد، حاصل رابطه او و همسرش نیست و به نوعی آن بچه را منکر می شود اما اگر زوج، به وجود فرزند اقرار نماید، طرح دعوا منتفی می باشد.دعوی نفی ولد باید در مدتی که که عادتاً پس از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل برای امکان اقامه دعوی کافی می باشد اقامه گردد و در هر حال دعوی نفی نسب پس از انقضاء دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل مسموع نخواهد بود.
البته در موردی که شوهر مطلع از تاریخ حقیقی تولد طفل نبوده و تاریخ تولد را بر او مشتبه نموده باشند به نوعی که موجب الحاق طفل به او باشد و بعدها شوهر از تاریخ حقیقی تولد طفل مطلع شود مدت مرور زمان دعوی نفی، دو ماه از تاریخ کشف خدعه خواهد بود.دعوای نفی ولد به طرفیت فرزندی که از طرف پدر خود (به ظاهر) و مادر این فرزند که که از جانب شوهر نفی شده است اقامه می گردد.
مصادیق دعوی نفی ولد :
- دعوایی که در آن نسب طفل مورد اختلاف است و خلاف اماره فراش مطرح می گردد هر چند تمام شرایط رابطه زوجیت وجود داشته باشد.
- دعوایی که طی آن شرایط تحقق اماره فراش مورد تردید قرار می گیرد مثل اینکه ادعای عدم زوجیت از جانب زوج مطرح شود یا ادعایی مبنی بر اینکه طفل در زمان زوجیت آنها متولد نشده است.
- دعوایی که در آن هویت طفل و نسب مادری او مورد تردید قرار می گیرد مانند ادعای عوض شدن طفل در بیمارستان.
