اثبات مالکیت با سند اصلاحات ارضی

در این نوشته می خواهیم اطلاعاتی درباره اثبات مالکیت با سند اصلاحات ارضی در اختیار شما قرار دهیم، در پایان جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

سیستم ارباب و رعیتی از دیرباز در کشور ایران و سایر کشورهای دنیا وجود داشت و ظلم‌ های فراوانی از سوی ارباب ها و خوانین نسبت به کشاورزان و رعیت ها روا داشته می شد.به همین دلیل سیستمی جهانی برای از بین بردن این ارتباط در حدود دهه ۳۰ و ۴۰ هجری شمسی به وجود آمد که ایران نیز با این جنبش همراه و در این دهه ها کشور ایران مواجه با پدیده ای به نام اصلاحات ارضی شد.نحوه اجرای این پدیده نیز بدین نحو بود که دولت، اراضی ارباب ها و خوانین و کسانی که اراضی بسیاری را تحت مالکیت خویش داشته‌ اند به نسبتی در اختیار کشاورزان قرار داده و کشاورزان به صورت اقساطی مبلغ کارشناسی اراضی دریافتی را پرداخت می نمودند.هدف اصلاحات ارضی، مبارزه با انحصار طلبی و ظلم های بسیاری بود که بر کشاورزان روا می‌ شد.

فارغ از صحیح یا غلط بودن نحوه اجرا و دسترسی یا عدم دسترسی به هدف واقعی اصلاحات ارضی، مداقه و بررسی قوانین موجود در این زمینه می‌ تواند راه گشای بسیاری از مشکلات حقوقی مرتبط با اراضی باشد.اثبات مالکیت با سند اصلاحات ارضی یکی از بحث های داغ و پر سر و صدا است.در مراجع قضایی، طبق قانون، مالک کسی است که سند ملک به نام او در دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسیده و یا اینکه برابر یک مقرراتی ملک به مالک داده شود.

حال اثبات مالکیت با سند اصلاحات ارضی در صورت داشتن سند، امکان پذیر است و نیازی به طرح دعوی برای اثبات مالکیت نیست.اما اگر اصلاحات اراضی صورت گرفته و شما سند دریافت نمودید، می توانید براساس مقررات تقاضای سند رسمی مالکیت از اداره ثبت محل نمایید و با تحویل دادن مدارک اصلاحات ارضی به اداره ثبت، نسبت به سند رسمی خود اقدام نماید.در این صورت اداره ثبت اسناد، مدارک را بررسی و بعد از جانمایی ملک و تحقیق و معاینه محلی و سایر مقدمات ثبتی برای شما سند تک برگی صادر خواهد نمود.

طبق تعاریف انواع اراضی یا همان ارضی عبارت اند از :

• اراضی موات : اراضی موات زمین هایی است که سابقه احیا و بهره برداری ندارد و به صورت طبیعی باقی مانده است.
• اراضی بایر : اراضی بایر اراضی هستند که در آن عملیات زراعتی صورت نمی گیرد و این اراضی عرفا و قانونا به عنوان املاک اشخاص شناخته می شود.
• اراضی یا املاک موقوفه : اراضی موقوفه اراضی است که به طور دائم از طریق قوانین تشیع به امور خیریه یا نهادهای مذهبی تعلـق می گیرد.این املاک به دو دسته قابل تقسیم است :

• وقف عام (برای منفعت عام تعلق می گیرد)
• وقف خاص (که برای مقاصد خصوصی وقف می شود)
• اراضی مستحدثه : اراضی است که در نتیجه خشک افتادن آب دریاها، دریاچه ها و تغییر بستر رودخانه ها یا خشک شدن تالاب ایجاد شده باشد.
• اراضی قبیله ای : این شکل از اراضی در میان ایل عشایر دیده می شود.مالک این اراضی رئیس طایفه و ایل می باشد، اما اعضای این قبیله می تواند از این اراضی برای مصارف شخصی خود استفاده کنند.
• اراضی مصادره ای : اراضی مصادره ای، اراضی امرای لشکری و کشوری و اراضی وابستگان به رژیم سابق می باشد که بعد از انقلاب اسلامی توسط دادگاه های انقلاب قانونا مصادره گردید.بعد از انقلاب میزان ۴۲۸۵۹ هکتار توسط هیئت های هفت نفره واگذاری زمین به افراد بی زمین واگذار گردید.مابقی این اراضی با مساحت بیش از ۱۰۰ هزار هکتار در حال حاضر در اختیار بنیاد مستضعفان قرار دارد.
• اراضی داخل و خارج محدوده : اراضی را که تا شعاع ۳۰ کیلومتری شهر قرار دارد اراضی داخل محدوده و اراضی را که بیش از شعاع ۳۰ کیلومتری شهر قرار دارد اراضی خارج از محدوده شهر می گویند.

مزایا و معایب اصلاحات ارضی

پس از توضیحاتی که درباره اثبات مالکیت اصلاحات ارضی  و انواع آن داده شد حال می خواهیم مزایا و معایب این اصلاحات را بررسی کنیم.

مزایای اصلاحات ارضی :

• تقسیم زمین بین رعایا
• حذف حقوقی اربابان از مزارع
• افزایش نشاط اجتماعی در روستاها
• به دست آوردن مالکیت زمین توسط دهقانان
• افزایش درآمد سرانه خانوار های کشاورز
• گرفتن سهام کارخانه های شهری توسط اربابان
• افزایش پایگاه اجتماعی و سیاسی حکومت شاه در روستاها
• خلع سلاح سیاسی‌ و فکری سازمان های سوسیالیستی در روستاها
• گسترش سپاه دانش، بهداشت و ترویج در روستاها

معایب اصلاحات ارضی :

• تقسیم شدن زمین به قطعات کوچک و اقتصادی نبودن هزینه کشت و تولید
• از بین رفتن مدیریت یکپارچه مزارع
• ندادن امکانات کشاورزی از سوی دولت ها به کشاورزان
• گسترش صنایع مونتاژ در شهرها و کوچاندن مردم به شهرها
• نبردن روش های نوین کشاورزی، نبردن دستگاه های پیشرفته کشاورزی، نفرستادن مهندس کشاورزی به روستاها و پشتیبانی نکردن از تولید روستایی
• تبلیغ شهر و شهرنشینی با عنوان بدست آوردن پول در استان های بزرگ مثل تهران
• احداث ۵۲ درصد کارخانه ها ی کشور در مساحت یک درصدی خاک کشور یعنی در استانهای بزرگ
• انباشتن ۲۰ درصد جمعیت شهری در کلان شهرهایی مانند اصفهان، تهران، تبریز، کرج و مشهد

قانون اصلاحات ارضی

به منظور تعیین روش و خط مشی واحد و همچنین نظارت در حسن اجرای وظایفی که در قوانین اصلاحات ارضی پیش بینی شده براساس ماده ۷ قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی شورایی به نام شورای اصلاحات ارضی به ریاست وزیر کشاورزی و پنچ نفر از صاحب منصبان وزارت کشاورزی که حداقل سمت مدیر کل یا مدیر عامل را احراز نموده باشند تعیین گردیده است و شورای مذکور به منظور هماهنگی و تعیین رویه واحد در کلیه مواردی که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی موارد ابهامی وجود داشته باشد دستورالعمل اجرائی را تهیه و جهت اجرا به کلیه واحدهای اجرائی ابلاغ می نماید.

ضمناً چون در تبصره ۵ ماده ۲ قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی اعلام شده بود که از تاریخ تصویب قانون فوق انجام هرگونه نقل و انتقالی در مورد املاک مازاد بر حد نصاب مالکان ممنوع بوده و در صورت انجام چنین معاملاتی کان لم یکن می باشد ولی مرجعی برای تشخیص و انجام چنین امری پیش بینی نشده بود.

در اصلاحات ارضی مستثنیاتی وجود دارد که مانع تقسیم اراضی می شود و در مالکیت مالک اولیه باقی می ماند، این موارد به شرح زیر اند :

• بناها و تاسیسات واقع در زمین های مشمول قانون اصلاحات ارضی که مربوط به کارهای زراعی نیست، مثل : خانه های شخصی و مسکونی مالک، مدارس، درمانگاه ها، قهوه خانه ها، دکان، کاروان سرا، آسیاب، کارخانه و نظایر آن
• مراتع
• چمن، چمنزار و چاه
• کلیه ی زمین های کشاورزی که به صورت مکانیزه و بدون دخالت زارع بهره برداری می شود و تا زمانی که به همین ترتیب مورد استفاده قرار می گیرد جزو مستثنیات قانون اصلاحات ارضی می شود.
• باغ های میوه، چای و قلمستان هایی که عرصه و اعیان آن متعلق به مالک می باشد، با حقابه ی آن به مالکیت مالک خواهد ماند.

زمین هایی مشمول قانون اصلاحات ارضی هستند که بهره دهی آن بین مالک و زارع بر اساس قرارداد نامه منعقد شده باشد.در صورتی که شخصی املاک پراکنده بیش از شش دانگ داشته باشد، می تواند حداکثر تا مقدار شش دانگ برای خود نگه دارد و مازاد آن را به زارعین منتقل نماید.کشاورزان و زارعان میهن عزیز ما حق دارند تا درباره ی قوانین و مستثنیات آن، اطلاعاتی داشته باشند تا بهتر بتوانند بر حقوق خود واقف شوند؛ بنابراین، بهتر است در این موارد با یک مشاور حقوقی و وکیل متخصص مشورت کنند.

نحوه انتقال سند اصلاحات ارضی

هدف اصلاحات ارضی از نظر اقتصادی و اجتماعی بدین منظور بود که در اصلاحات ارضی اجتماعی سبب ایجاد یک پایگاه اجتماعی در میان روستایان در زمان رژیم وقت شد.در حالی که هدف از اصلاحات ارضی اقتصادی افزایش قدرت خرید روستاییان، افزایش بهره وری و توسعه بازارهای تولیدی صنعتی در مناطق روستایی بود.با توجه به ماده ی ۱۸ : « آنچه که با توجه به قانون اصلاحات ارضی تقسیم و به اشخاص انتقال داده می شود به نام انتقال گیرنده، سند انتقال صادر و به مالک جدید تحویل داده می شود و زمین منتقل شده به عنوان وثیقه وصول اقساط، در رهن وزارت کشاورزی گذارده خواهد شد.»

ماده ی ۱۹ : « هرگونه معامله هایی نسبت به اراضی واگذار شده که منجر به تجزیه ی آن اراضی به قطعات کوچک تر از حداقلی که از طرف وزارت کشاورزی برای هر منطقه تعیین می شود، ممنوع و باطل است، اگر زارع فوت کند و وراث نتوانند برای اداره ی ملک توافق کنند؛ می توانند، سهم خود را با رعایت قسمت اول این ماده به زارع دیگری بفروشند در این صورت پرداخت بقیه ی اقساط به عهده ی خریدار جدید است هر زارع تا دو برابر حد اقل تعیین شده از اراضی آن ده خریداری نماید.»

نقل و انتقال زمین های تقسیم شده توسط شورا با رعایت شرایط زیر لازم الاجراست :

• انجام معاملات منجر به تغییر کاربری اراضی کشاورزی نشود.
• انجام معاملات نباید باعث تخلف از حدود مالکیت تعیین شده توسط وزارت کشاورزی گردد.
• هر نوع تفکیک و تبدیل اراضی کشاورزی یا دارای قابلیت کشاورزی یا باغات در خارج از محدوده قانونی شهرها، براساس آیین نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد وزارت کشاورزی به تصویب هیأت وزیران می رسد.